Một Số Đặc Điểm Về Văn Hóa Chăm Pa ở Việt Nam
Vài Nét Về Văn Hóa Chămpa
Tác giả: TS. Nguyễn Thị Hậu
Sơ Lược Lịch Sử Vương Quốc Chămpa
Trên dải đất Việt Nam ngày nay, vào thời kỳ xưa, đã từng tồn tại ba quốc gia vĩ đại. Đại Việt nằm ở miền Bắc, Chămpa ở miền Trung, và Phù Nam ở miền Nam. Hệ thống nghiên cứu khảo cổ học, dân tộc học và sử học đã xác minh một cách rõ ràng cội nguồn của ba quốc gia này. Văn minh Đại Việt bắt nguồn từ văn hóa Đông Sơn, trong khi Chămpa phát triển từ văn hóa Sa Huỳnh.
Vương quốc Chămpa, được ghi chép trong các biên niên sử như Lâm Ấp hay Chiêm Thành, đã tồn tại từ thế kỷ IX với sự hình thành của nhiều tộc người. Truyền thuyết về sự hình thành vương quốc này được ghi lại qua tấm bia của vua Paksadarma với những yếu tố tăng cường văn hóa mẹ, thể hiện qua thần thoại ở khu vực Đông Nam Á.
Chứng Tích Của Vương Quốc Chămpa
Vương quốc Chămpa đã chịu nhiều ảnh hưởng từ hai nền văn hóa lớn: văn hóa Trung Hoa và văn hóa Ấn Độ. Các di tích khảo cổ như đồng tiền Ngũ Thù từ thời Tây Hán hay đồ gốm men ngọc đã thể hiện rõ ảnh hưởng này.
Vương quốc Chămpa nổi tiếng với những di tích kiến trúc như đền tháp, đặc biệt là ở các tỉnh ven biển miền Trung. Khu di tích Mỹ Sơn, cùng với những thánh địa tôn giáo lớn, đã chứng tỏ sự phát triển và thịnh vượng của Chămpa. Các nhóm đền tháp thể hiện rõ vũ trụ quan Ấn Độ án ngữ, được quy hoạch với kiến trúc vuông vức và hệ thống tượng điêu khắc phong phú.
Chămpa có một nền kinh tế đa dạng dựa vào nông nghiệp, lâm nghiệp, và thủy sản, và nổi bật là sự phát triển của thương nghiệp đường biển và đường sông.
Nghệ Thuật Chămpa
Nghệ thuật Chămpa, từ kiến trúc đến điêu khắc, thể hiện sự kết hợp giữa ảnh hưởng Ấn Độ và đặc trưng bản địa. Qua nhiều giai đoạn phát triển, từ phong cách Trà Kiệu sớm đến phong cách Pô Klaung Garai, nghệ thuật Chămpa đã khẳng định vị thế của mình trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam.
Kết Luận
Vương quốc Chămpa không chỉ là một phần lịch sử của Việt Nam mà còn là một biểu tượng văn hóa đa sắc màu của khu vực Đông Nam Á. Qua những di tích và chứng tích còn lại, chúng ta thấy rõ nét văn hóa, tôn giáo, và kinh tế phát triển mạnh mẽ của người Chăm cổ. Sự giao thoa giữa các nền văn hóa đã tạo nên một bức tranh tư tưởng, tinh thần phong phú, góp phần không nhỏ vào di sản văn hóa của đất nước.
Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về văn hóa Chămpa tại các link sau:
Tham khảo thêm chi tiết tại Wikipedia về Vương quốc Chămpa.
Nguồn Bà i Viết VÀI NÉT VỀ VĂN HÓA CHĂM PA
